✨ Bodo Medium Notes ✨

Class 8 MIL Chapter 2 Answers | फरा-2 बर 'नि हारिमु – Complete Guide

 फरा-2

बर 'नि हारिमु

1. फिननाय हो  


(क) हारिमु दानो थाखाय मानि गोनांथि जायो ?
फिन: हारिमु दानो थाखाय- राव-थुनलाइ, गाननाय जोमनाय, जानाय-लोंनाय, दानाय लुनाय, रोजाबनाय-मोसानाय, अन्थाइ महर दानाय बायदिनि गोनांथि जायो।

(ख) हारिमुनि थादेरसाफोरा मा मा ?
फिन: हारिमुनि थादेरसाफोरा जादों- समाजारि नेम खान्थि, आसार खान्थि, हाबा-हुखा, मेथाइ रोजाबनाय, गेलेनाय, जानाय लोंनाय, गाननाय जोमनाय आरि ।

(ग) बर'नि हारिमुआव मा मा हाबनानै दं ?
फिन: बर'नि हारिमुआव - राव-थुनलाइ, गाननाय जोमनाय, जानाय-लोंनाय, दानाय लुनाय, रोजाबनाय-मोसानाय, अन्थाइ महर दानाय बायदि हाबनानै दं ।

(घ) बर'नि हारिमुआ माबोरै सोमजिजेननाय ?
फिन: हारिमुआ सुबुंजों लोगोसे उजिदों। बर' हारिमुआबो बर' हारिनि सुबुंजों लोगोसे सोमजिबोदों।

 

(ङ) बिमानि राव माखौ बुझे ?
फिन: जाय रावखौ गथ बिमानिफ्राय सोलोंदों आरो बिमाजों रायलायदों बेनो बिमानि राव

(च) दैमा आरो बिफां बोराइया मा गालाडो ?
फिन: दैमाया रेस गालाङो आरो बिफां बोराइया गोदान जोलैनि थाखाय बेगर गालाङो ।

 

(छ) बर'नि हारिमुआ मोसानायनि गेजेरजों माबादि बेरखांदों ?
फिन: मोसानायनि गेजेरजों गावनि हारिमुखौ दिन्थिनो हायो । बरहारिमुआव बो गोबां मोसानाय दं, जाय मोसानायाव बरनि हारिमुवा बेरखांदों बरहारिमुनि मोसानाय जेरै- खेराइ मोसानाय, मायनाव बरायनाय, बागुरुम्बा मोसानाय बायदिनि गेजेरजों बरहारिनि धोरोम फोथायनाय, सिबिनाय, बायदि हाबा हुखा फोरा बेरखांदों  

 

(ज) बर'नि हारिमुआ गाननाय जोमनायनि गेजेरजों माबादि बेरखांदों ?
फिन: गाननाय जोमनाया हारिमिनि मोनसे थादेरसा । गाननाय जोमनाया मोनसे हारिनि हारिमुखौ बेरखांहोयो । बर हिन्जावफोरनि गाननाय दखना, आलन, फालि बायदि गाननाय जोमनाय फोरनि आगरफोरा जोबोद समायना बेफोर गाननाय जोमनाय फोरखौ बरआइजोफोरा वावनो आखायजों दानानै लायो बेबायदिनो बरनिहारिमुआ गाननाय जोमनायनि गेजेरजों बेरखांदों

 

(झ) हारिमु होनोब्ला माखौ बुजियो ?

फिन:                             गुसुङै

हारिनि मुस्रि जाय बेनो हारिमु, जाय जिरादाव एबा आखु आसाराव हारिनि मुस्रिया बेरखाडो बेनो हारिमु।        

गोलावै

हारिनि महर मुस्रिखौनो हारिमु बङो एबा जाय आखु आसाराव हारिनि मुस्रिया बेरखाडो बेनो हारिमु। जेरै-राव- थुनलाइ, गाननाय जोमनाय, जानाय-लोंनाय, दानाय लुनाय, रोजाबनाय-मोसानाय, अन्थाइ महर दानाय बेफोर बायदियानो ज'यै हारिमु।

 

(ञ) गोदो गोदाय सल 'बाथानि बिब' बिनानाव सानैनि मुडा मा मा ?
फिन: आसागि आरो बैसागि ।

 

2. सुंद' फिननाय हो

(क) 'बर'नि हारिमु' रायथाइनि गेजेरजों बर' हारिमुनि मा मा सावगारि बेरखांदों फोरमाय।

फिन: मोनफ्रोमबो हारिहा गावबा गाव हारिमु दं । बेबायदिनो बरहरिहाबो गावनि आंगो हारिमु दङ बररावा बरहारिमुनि मोनसे बाहागो बेसेबां आंगो, गोथाव, सुदेम, मिलौदो, खहाबथाव, गोमोथाव बररावा बर' रावजों सोरजिनाय थुनलाइया, खन्थाइ-खन्थाइमा, सल'-सल'मा, रायथाइ, रावबिमा आरिफोरा बेसेबां खबाम गोनां। बरनि मेथाइ आरो दामनाय देनायफोरा बेसेबां गोमोथाव सोरजि आरो गोदै। दंसै बिखा-बिख्लो, देहा-सोलेर फोजाखांहोनाय मोथो मोथो मोनहाबनाय खाम, सिफुं, सेरजा, गंगनानि देंखो आरो दंसै गोबां रोखोमनि फाव, खबाम हुदानि मोसानाय,जेरै-खेराइ मोसानाय, दाउ थै लोंनाय, माइनाव थिसननाय, सत्रालि, खैजिमा फ'नाय, सा गोलाउ बोनाय बायदि।आरोबाव दंसै बयनिबो गोसोखौ मुहिहोनो हानाय मुंदांखा बागुरुम्बा मोसानाय।

       बर' बोराइनि गोदोनि सल' बाथाफोराबो दंखासै। जेरै- खुसियास्रोन, मावरियास्रोन, अलसियास्रोन, माइदांस्रि, चन्द्रमालि खोथिया बुदां, एम्बुस्रोन आरो सान्दोबावदियामोननि सल' गोदोनि बोराइ बुरैफोरा सेरजा दामनानै बेफोर सल'फोरखौ खिन्थायोमोन।

       बर' हिन्जावफोरनि गाननाय जोमनायफोराबो बर' हारिमुनि नेरसोन। दखना, आलन, फालि बायदिसिना आगरनि दखना थावसि, फारौ मेगन, मोसा मेगन, गरखा गंम्रै आरि दङ'। गोदो गोदाय सल' बाथानि आसागि, बैसागि बिब' बिनानाव सानैया हिसान सालियाव दानानै गालांनाय अखां साजों बिरलांनाय दाउसिनफोरनि सावगारि एरखांनाया आगरनि रेस। इन्दि मुगानि सिफोराबो बरहारिमुनि गोग्गाथाव सोरजि।

       खेराइ फोरबोआव खेराइ मानिनाय, गार्जा फोरबोआव गार्जा मानिनाय, बैसागु बोथोराव बैसागु रंजानाय, लोगोसे सोरगोनि मोदाइजो बारदै सिख्लानि बार आरो अखा लानानै बर' लाइमोनफोरजों बैसागु रंजानाय आरिफोरा मोनफा मोनफा बरहारिमुनि समायना हारिमु।

       इथा आरो अन्थाइजों गोगोमै दानाय डिमापुर, माइबं, खासपुर, राजथावनि, रोनसोन्द्रि मन्दिर लुनाय, '-बां लुनाय, लांगोना आरो खाम्फा लुनाया बर' महरगिरिफोरनि बायदिसिना सावगारि एरखांनाया बर' लन्थाइगिरिनि बायदिसिना मुसुखा आरो सावगारि दानाय बेफोरनो बर'नि हारिमु।

 

(ख) हारिमुखौ लानानै जों माबादि गोगगा खालामनो हायो?

फिन: बयबो हारिया गावबागाव समाजनि हारिमुखौ लानानै गोगगा खालामो। हारिमुवा हारिनि महर मुस्रि। मोनसे हारिनि गासै महर मुस्रिया हारिमुनि गेजेरजोंनो जयै बेरखाङो। राव-थुनलाइ, गाननाय जोमनाय, जानाय-लोंनाय, दानाय लुनाय, रोजाबनाय-मोसानाय, अन्थाइ महर दानाय,सिबिनाय-फोथायनाय आरिफोरानो हारिमु। बेफोरनि गेजेरजोंनो मोनसे हारिनि हारिमुखौ सिनायथि होनायजों लोगोसे गोग्गानो हायो।

       मोनसे हारिनि राव थुनलायनि गेजेरजों बै हारिनि सानस्रि,जारिमिन,आसार खान्थिनि सोमोन्दै मिथिनो मोनायजों लोगोसे सिनायथि जायो।गाननाय-जोमनाय,दानाय-लुनाया मोनसे हारिनि हारिमुनि गोनांथार बाहागो। गाननाय-जोमनायनि गेजेरजों मोनसे हारिखौ सिनायथिनो हायो आरो दानाय-लुनाया मोनसे हारिनि रोंगौथि एबा आखा फाखाथिखौ मिथिनायजों लोगोसे सिनाय जायो।

       बेनिखायनो जों हारिमुखौ दिन्थिनानै गोग्गानो हायो। मानोना जों जोंनि हारिमुखौ जोबोद मोजां मोनो। जाय हारिमुनि बाराव जोनोम मोनदों, देरदों, लाउदों, गोरों जादों-बे हारिमुखौ सिबिनानै जों गोग्गायो।

 

(ग) लाइमोनफोरखौ रायथाइगिरिया मा खालामनो खावलायदों।
फिन: बर'नि हारिमुखौ जेब्लाबो नेवसिनो नाङा, नागारनो नाङा। जाय हारिमुनि बाराव जोनोम मोनदों, देरदों, लाउदों, गोरों जादों-बे हारिमुखौ अराय मोजां मोन। आंगो सान आरो सिबिलांबाय था होननानै लाइमोनफोरखौ रायथाइगिरिया खावलायदों । बर' हारिमुखौ मोजां मोननायानो बर' हारिखौ मोजां मोननाय। बे मोजां मोननायनिफ्रायनो गोहो-बोलो आरो खाबु मोनगोन, बर' हारिनि जौगानायाव अराय बिहोमा होलांनो हागोन।

 

(घ) बर' हिन्जावफोरनि दानाय-लुनायनि गेजेरजों हारिमुआ माबादि बेरखांदों लिर।
फिन: बर' हिन्जावफोरनि गाननाय जोमनायफोरानो बर' हारिमुनि नेरसोन। दखना, आलन, फालि बायदिसिना आगरनि दखना थावसि, फारौ मेगन, मोसा मेगन, गरखा गंम्रै आरिफोर आरो इन्दि मुगानि सिफोरा  बर' हिन्जावफोरनि दानाय-लुनाय । बेफोर गाननाय जोमनाय फोरखौ बर' हिन्जावफोरा गावनि आखायजों नआवनो दानानै लायो। बेफोरो नायनो जोबोद समायना जायो। बेयो मोनसे जोबोद गोग्गाथावदि बरहारिमुआवबो बेबायदि गोब्राब दानाय-लुनाया बर' हिन्जावफोरनि गेजेरजों जोनोम मोनदों। बेनिखायनो बर हिन्जावफोरनि दानाय-लुनाया बर हारिमुनि गोथार सोरजि।


3. बुजायना लिर –
(क) मोसानाय-मुसुरनाय आरो दानाय-लुनाय हारिमुनि गोहोमा माबादि ।
फिन: मोसानाय-मुसुरनाया हारिमुआरि फालिथायफोर, फोरबोफोर आरो आसार-खान्थिफोरनि मावनाय-दांनाय, जानाय-लोंनाय, रंजानाय-बाजानाय बायदिजों गोथौ सोमोन्दो दंमोसानाय-मुसुरनायनि गेजेरजों गावनि हारिनि हारिमुखौ गुबुननि सिगाङाव दिन्थिनो हायो। मोनसे हारिनि हारिमुनि समायनाथियाबो बेनि गेजेरजोंनो बेरखाङो। खेराइ मोसानाय, दाउ थै लोंनाय, माइनाव थिसननाय, सत्रालि, खैजिमा फ'नाय, सा गोलाउ बोनाय आरि मोसानाय-मुसुरनाय फोरा बरहारिमुनि गोनांथार बाहागो। बेफोरनि गेजेरजों बरहारिमुनि रोखा सावगारि फोरखौ बेरखांनाय नुनो मोनो।
       दानाय-लुनाया मोनसे हारिनि हारिमुनि नेरसोन। दानाय-लुनायनि गेजेरजों हारिनि हारिमुआ जौगानो खाबु मोनो। बेनि गोजेरजों हारिमुनि सावगारिफोरा बेरखाङो। दानाय-लुनायाव हिनजावफोरा हरिनि मावनाय-दांनाय, साननाय-हनाय, रंजानाय-बाजानाय बायदि फोरखौ बेरखां होयो।
       बेबायदिनो मोसानाय-मुसुरनाय आरो दानाय-लुनाया हारिमुआव गोहोम होयो।
 
 
(ख) बर'नि हारिमुआव खहा लाबोनो हाथाव मोननैसो गाज्रि गोहोमखौ लिर।
फिन: बर'नि हारिमुआव खहा लाबोनो हाथाव मोननैसो गाज्रि गोहोमफोरा जाबाय-
1.टाउन सहराव थानाय साख्रि लानाय माखासे बर'फोरा गावनि बर' रावखौ नेवसिनानै गुबुन हारिनि राव लानाय । आरो
2. गुबुन हारिफोरनि गाननाय जोमनाय, आखु-आसार, धोरोम-खोरोम बजबनानै लानाय।
 
4. बेखेवना लिर -
(क) हारिमुआ सुबुंजों लोगोसे उजिदों।
फिन:गोजौनि राइथाइ सिरिखौ मनरन्जन लाहारिया लिरनाय बरनि हारिमु राइथाय निफ्राय लानाय जादों। बेनि गेजेरजों राइथायगिरिया हारिमु उजिनायनि सोमोन्दै बुंदों।
       हारिमुनि जोनोमा सुबुं जिउ लाजेननाय निफ्राय जुरिजेनबोदों । बेयो सुबुंनि गेजेरावनो सुबुंजों लोगोसे उजिदों। बे जुरिजेननाय निफ्रायनो दासिम सान्थ्रहायि बिदिन्थानि गेजेरजों बे हारिमुआ आथाल आथाल सम आरो मुगायाव बाग्लायबोगासिनो दं। दैमाया थैलाडो, नाथाय बेयो रेस गालाडो। बिफां बोराइया मुरुलाडो नाथाय बेयो गोदान जोलैनि थाखाय बेगर फोलाडो। बेबादिनो  हारिमुआ सुबुंनि गेजेराव मुगानि उनाव मुगा जिउनां जाबोदों।
 
(ख) हारिनि मुस्रि जाय बेनो हारिमु।
 फिन: गोजौनि राइथाइ सिरिखौ मनरन्जन लाहारिया लिरनाय बरनि हारिमु राइथाय निफ्राय लानाय जादों।बेयाव राइथायगिरिया हारिमुआव हारिनि महर मुस्रि बेरखांनाय बाथ्राखौ बुंदों।
       मोनफ्रोमबो हारिहा गावबा गाव हारिमु दं। हारिनि महरमुस्रि आनो हारिमु। थामहिनबाजाय जिरादाव एबा आखु आसाराव हारिनि मुस्रिया बेरखाङो बेनो हारिमु। राव-थुनलाइ, गाननाय जोमनाय, जानाय-लोंनाय, दानाय-लुनाय,हाबा-हुखा, रोजाबनाय-मोसानाय, अन्थाइ महर दानाय बेफोर गासिबो हारिमुआव बेरखाङो । बेफोरनि गेजेरजों मोनसे हारिनि हारिमुखौ दिन्थिनो हायो। बेनिखायनो हारिमुआव बेफोर गैयाब्ला सिनाय जाया।
 
(ग) दैमाया थैलाडो, नाथाय बेयो रेस गालाडो ।
फिन: गोजौनि राइथाइ सिरिखौ मनरन्जन लाहारिया लिरनाय बरनि हारिमु राइथाय निफ्राय लानाय जादों। बेयाव राइथायगिरिया दैमाया थैनाय एबा रानलांनायनि उनावबो गावनि रेस गालाङो होनना बुंदों।
       मोनसे दैमाया मोजाङै बोहैनो थाखाय गावनि लामा बानायो आरो बे लामाजों बोहैयो। बे बोहैनाय दैमाया माब्लाबा मानिबा जाहोनाव रानलाङो एबा थैयो। नाथाय दैमाया रानलांदोंब्लाबो गावनि बोहैथि आखुनि रेस गालाङो। बेबायदिनो सुबुं माहारिनि गेजेरावबो हारिमुखौ सिगां जोलैनिफ्राय उन जोलैसिम रेस गालाङो।


5. (क) बान्था / गान्दा सोदोब मोननैनि जोबथा हांखोनि न्थ / न्द रिंसारथि गोरोबनाय बादि सोदोब लिर।   

जैरै
- बान्था  
  खान्था



फिन
: लान्था → गन्था → खन्था → बुन्था
खान्दा  → बुन्दा → दान्दा → मोन्दा


7. फरायाव थानाय ज'रा सोदोबफोरखौ सायख 'नानै लिर ।
बिदिन्थि :- गाननाय-जोमनाय
फिन: जानाय-लोंनाय, दानाय-लुनाय, रोजाबनाय-मोसानाय, राव-थुनलाइ, खन्थाइ-खन्थाइमा, सल'-सल'मा, बिखा-बिख्लो, देहा-सोलेर, हालो-दैलो, बिब'-बिनानाव, आखु-आसार, धोरोम-खोरोम, गोहो-बोलो ।


8. ओंथि गोनां बाथा दा।
सिबिनाय-फोथायनाय,  जानाय-लोंनाय,  '-बां,  दानाय-लुनाय,  राव-थुनलाइ ।
फिन:
सिबिनाय-फोथायनाय = हारिमुआव सिबिनाय-फोथायनाय थायो।
जानाय-लोंनाय = रामोन्दाआ फिसालानि आन्जाद उथ्रिनो हानायनि थाखाय नआव जानाय-लोंनाय  
                         खालामदों।
'-बां =  जों जोंनि ’-बां फोरखौ साखोन सिखोनै लाखिनांगौ।
दानाय-लुनाय= जिरिआ दानाय-लुनाय आव जोबोद आखा-फाखाथार।
राव-थुनलाइ= राव-थुनलाइ आ हारिमुनि मोनसे थादेरसा।
 
9. गाहायनि सोंथिफोरनि फिननाय हो -
(क) बर'नि हारिमु दामनाय देनायाव बाहायजानाय आइजेंफोरनि मुं लिर।
फिन: खाम, सिफुं, सेरजा, गंगना बायदि।
 
(ख) बर' रावनि थुनलाइया मानो बेसेबा आंगो आरो गोथाव जायो ?
फिन: बर' रावजों सोरजिनाय थुनलाइया, खन्थाइ-खन्थाइमा, सल'-सल'मा, रायथाइ, रावबिमा आरि थुनलाइफोरा आंगो आरो गोथाव जायो। मानोना जाय रावखौ गथ'आ बिमानिफ्राय सोलोंदों आरो बिमाजों रायलायदों बेनो बिमानि राव। बिमानि रावा जेब्लायबो आंगो जायो। बेनिखायनो बर' रावनि थुनलाइया जोबोद आंगो आरो गोथाव जायो।